Jak sporządzić umowę darowizny, aby była ważna? – Kompleksowy poradnik prawny 2025
Jak sporządzić umowę darowizny, aby była ważna? – Kompleksowy poradnik prawny 2025
Umowa darowizny to jeden z najczęściej stosowanych sposobów przekazywania majątku, zarówno nieruchomości, jak i ruchomości. Aby była ważna i bezpieczna, musi być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa. W tym poradniku wyjaśniamy krok po kroku, jak sporządzić umowę darowizny, jakie warunki musi spełniać oraz na co zwrócić uwagę, aby uniknąć problemów prawnych i podatkowych.
Czym jest umowa darowizny i dlaczego warto ją sporządzić?
Umowa darowizny to dokument, na mocy którego darczyńca przekazuje obdarowanemu określony majątek nieodpłatnie i bezwarunkowo. Może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych (np. samochodu, sprzętu elektronicznego), jak i nieruchomości (np. mieszkania, domu, działki).
W praktyce umowy darowizny najczęściej zawierane są między osobami, które łączą silne relacje, np. rodzinne lub emocjonalne. Choć możliwe jest sporządzenie takiej umowy również pomiędzy osobami niespokrewnionymi, jak to bywa w związkach partnerskich czy konkubenckich, przypadki te są wyjątkowe. Wynika to między innymi z aspektów podatkowych – darowizny przekazywane między osobami niezwiązanymi rodzinnie obciążone są wyższymi stawkami podatku od spadków i darowizn, które należy uiścić w urzędzie skarbowym.
Dlaczego sporządzenie umowy darowizny jest ważne?
✅ Zapewnia pewność prawną – chroni interesy obu stron i minimalizuje ryzyko sporów.
✅ Umożliwia uniknięcie problemów podatkowych – pozwala skorzystać ze zwolnień z podatku od darowizny w określonych sytuacjach.
✅ Może zawierać klauzule zabezpieczające – np. prawo dożywotniego zamieszkania dla darczyńcy.
✅ Zapewnia formalność i przejrzystość – szczególnie w przypadku wartościowych przedmiotów i nieruchomości.
Co możesz przekazać w darowiźnie?
Do najczęściej przekazywanych w umowie darowizny należą:
- Nieruchomości i ruchomości – darowizna może obejmować m.in. mieszkania, domy, działki, pojazdy, a także inne przedmioty, takie jak sprzęt elektroniczny, komputerowy czy muzyczny, samochód. Ponadto przekazywane mogą być również towary, np. węgiel, zboże itp.
- Pieniądze – jednym z najczęstszych przedmiotów darowizny są środki finansowe. Mogą być one przekazane zarówno w gotówce, jak i poprzez przelew bankowy. Choć kodeks cywilny nie wprowadza ograniczeń co do kwoty darowizny, przepisy dotyczące zwolnień podatkowych w tym zakresie reguluje Ustawa o podatku od spadków i darowizn.
- Prawa – darczyńca może przekazać obdarowanemu określone prawa, takie jak prawo użytkowania wieczystego, własnościowe prawo do lokalu spółdzielczego, prawa autorskie itp.
- Udziały w prawach i prawie własności – możliwe jest również przekazanie części udziałów w określonym prawie lub w prawie własności.
- Umorzenia zobowiązań – darowizna może także polegać na umorzeniu długu obdarowanego wobec darczyńcy lub osoby trzeciej.
W jakiej formie należy sporządzić umowę darowizny?
Zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego, darczyńca musi złożyć swoje oświadczenie w formie aktu notarialnego – w przeciwnym razie czynność prawna jest nieważna. Istnieje jednak wyjątek od tej reguły. Jeśli darowizna została już faktycznie przekazana, umowa staje się skuteczna, nawet jeśli nie zachowano wymaganej formy. Oznacza to, że przekazanie przedmiotu darowizny sprawia, iż czynność prawna nabiera mocy.
💡 ALE - darowizna nieruchomości – wymaga formy aktu notarialnego, inaczej będzie nieważna.
Jakie elementy powinna zawierać umowa darowizny?
✅ Miejsce, datę sporządzenia,
✅ Dane stron – imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania.
✅ Dokładny opis przedmiotu darowizny – marka, model, numer rejestracyjny, numer księgi wieczystej.
✅ Oświadczenie darczyńcy o woli przekazania darowizny oraz zgoda obdarowanego,
✅oświadczenie darczyńcy, że przedmiot kontraktu jest jego własnością i nie podlega prawu zastawu, zabezpieczeniu, postępowaniu egzekucyjnemu,
✅określenie daty wykonania darowizny, jeśli nie została ona przekazana jednocześnie z podpisaniem kontraktu,
✅ Warunki ewentualnego odwołania darowizny – np. w przypadku rażącej niewdzięczności.
✅ Podpisy stron
Jak zabezpieczyć interesy stron w umowie darowizny?
Osoba przekazująca darowiznę, szczególnie w przypadku nieruchomości, powinna zadbać o swoje interesy, aby nie utracić całkowitej kontroli nad przekazywanym majątkiem. Istnieją dwa kluczowe sposoby ochrony darczyńcy:
✅ Prawo dożywotniego użytkowania nieruchomości – darczyńca może zagwarantować sobie możliwość zamieszkiwania w przekazanym lokalu aż do końca życia. W tym celu należy ustanowić odpowiedni wpis w księdze wieczystej nieruchomości. Taki zapis daje pewność, że nawet po dokonaniu darowizny obdarowany nie będzie mógł eksmitować darczyńcy ani ograniczyć mu dostępu do nieruchomości.
✅ Możliwość odwołania darowizny – choć darowizna jest zazwyczaj nieodwołalna, istnieją sytuacje, w których darczyńca może cofnąć swój dar. Najczęstszym powodem jest rażąca niewdzięczność obdarowanego, czyli np. brak opieki nad darczyńcą, zachowania naruszające jego godność czy celowe działanie na jego szkodę.
Jak zabezpieczyć obdarowanego?
Obdarowany również powinien zadbać o swoje prawa, aby uniknąć niejasności związanych z przyszłym użytkowaniem darowanego majątku. W umowie darowizny warto uwzględnić kilka istotnych postanowień:
✅ Ustalenie, kto pokrywa koszty – przekazanie darowizny, szczególnie nieruchomości, wiąże się z dodatkowymi opłatami, takimi jak koszty notarialne, podatek od darowizny czy opłaty za wpis do księgi wieczystej. Aby uniknąć nieporozumień, warto precyzyjnie określić w umowie, kto ponosi te koszty – darczyńca czy obdarowany.
Umowa darowizny to nie tylko formalność – odpowiednie zabezpieczenie interesów obu stron pozwala uniknąć przyszłych problemów prawnych. Zarówno darczyńca, jak i obdarowany powinni dokładnie przeanalizować jej treść oraz uwzględnić kluczowe zapisy dotyczące użytkowania, możliwości odwołania czy ponoszenia kosztów. Warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby mieć pewność, że umowa jest zgodna z obowiązującymi przepisami i najlepiej chroni interesy obu stron.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o umowę darowizny
Czy umowa darowizny musi być sporządzona w formie aktu notarialnego?
Tylko jeśli dotyczy nieruchomości lub jeśli darczyńca nie przekazał jeszcze przedmiotu darowizny. W innych przypadkach wystarczy forma pisemna.
Czy można odwołać darowiznę?
Tak, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy. Odwołanie darowizny musi być wyrażone na piśmie i jest niedopuszczalne jeśli darczyńca przebaczył obdarowanemu.
Czy darowizna między rodzicami a dziećmi podlega opodatkowaniu?
Nie, jeśli zgłosimy ją do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy.
Czy można zastrzec, że obdarowany nie może sprzedać otrzymanej nieruchomości?
Tak, w umowie można wprowadzić zapis o ograniczeniu sprzedaży przez określony czas.
Czy kancelaria radcy prawnego może pomóc w sporządzeniu umowy darowizny?
Tak! Skorzystanie z usług prawnika pozwala uniknąć błędów i zabezpieczyć interesy obu stron.
💡 Potrzebujesz pomocy w sporządzeniu umowy darowizny? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy Ci przygotować dokument zgodny z prawem i dopasowany do Twoich potrzeb!
Dlaczego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego przy sprawach dotyczących darowizn?
✅ Doświadczenie i specjalistyczna wiedza – Posiadamy wieloletnie doświadczenie w obszarze prawa cywilnego, w tym w sprawach związanych z darowiznami. Pomagamy zarówno w sporządzaniu umów darowizny, jak i w ich analizie oraz odwołaniu, jeśli zaistnieją ku temu przesłanki prawne.
✅ Indywidualne podejście do każdej sprawy – Rozumiemy, że każda darowizna może mieć inne uwarunkowania prawne i emocjonalne. Dlatego dostosowujemy strategię działania do Twoich oczekiwań, analizując najkorzystniejsze rozwiązania pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa prawnego.
✅ Transparentność i rzetelność – Na bieżąco informujemy o stanie sprawy, wyjaśniamy skomplikowane kwestie prawne w przystępny sposób oraz zapewniamy fachowe doradztwo, abyś mógł podejmować świadome decyzje.
Sporządzanie i analiza umowy darowizny – profesjonalna pomoc prawna radcy prawnego
Jeżeli planujesz przekazanie darowizny lub chcesz upewnić się, że umowa darowizny jest zgodna z przepisami i zabezpiecza Twoje interesy, skontaktuj się z nami. Pomagamy w:
✔ Sporządzaniu umów darowizny, dbając o ich przejrzystość i zgodność z prawem,
✔ Analizie i opiniowaniu istniejących umów darowizny, aby uniknąć ewentualnych problemów prawnych,
✔ Odwołaniu darowizny w sytuacjach przewidzianych prawem, w tym z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego,
✔ Reprezentacji klientów w sporach sądowych dotyczących darowizn, zarówno w przypadku prób ich podważenia, jak i obrony przed niesłusznymi roszczeniami.
Niezależnie od tego, czy potrzebujesz wsparcia przy przekazaniu darowizny, jej analizie, czy walczysz o jej cofnięcie, nasza kancelaria zapewni Ci profesjonalną obsługę prawną na każdym etapie sprawy.
📞 Skontaktuj się z nami – Radca prawny Koszalin
Zaufaj naszej wiedzy i doświadczeniu. Zadbamy o Twoje interesy i pomożemy Ci podjąć najlepsze decyzje prawne w zakresie umowy darowizny - umów się na poradę -kliknij TUTAJ
Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka
ul. Waryńskiego 12/1, 75-541 Koszalin
Tel.: +48 789 145 897
E-mail:
Dane Kancelarii
- Numer rachunku bankowego: 19 1140 2004 0000 3902 8171 8814
- NIP: 4990687735
Zakres usług
- Alimenty Koszalin (sprawy o alimenty, podwyższenie, obniżenie, uchylenie obowiązku)
- Prawo rodzinne i opiekuńcze
- Prawo cywilne
- Prawo spadkowe
- Obsługa prawna firm
- Sporządzanie i analiza umów