Ochrona sygnalistów – kogo dotyczy?
Czy ustawa o sygnalistach dotyczy Twojej firmy?
Ustawa o ochronie sygnalistów z dnia z dnia 14 czerwca 2024 r. co do zasady zacznie obowiązywać od 25 września 2024 r. Sam obowiązek wprowadzenia regulacji prawnych na poziomie krajowym wynikał z konieczności wdrożenia przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii
To oznacza, że do tego dnia podmioty prawne muszą mieć opracowaną wewnętrzną procedurę oraz odpowiednio wdrożoną (w sposób przyjęty w danym podmiocie). Najważniejsze pytania, jakie pojawiają się w związku z tematem ochrony sygnalistów to przede wszystkim:
· Kogo dotyczy ustawa o ochronie sygnalistów?
· Czy muszę mieć wewnętrzną procedurę ochrony sygnalistów w mojej firmie?
· Kiedy mogę nie prowadzać ochrony sygnalistów?
· Kto może być sygnalistą?
· Co dokładnie można zgłaszać?
·, W jaki sposób powinna być opracowana procedura i co musi zawierać?
· Jakie kary grożą za brak wdrożenia przepisów o ochronie sygnalistów ?
Mając na uwadze to, że temat ochrony sygnalistów jest bardzo popularnymi obszernym zagadnieniem, ze względu na zbliżający się termin 25 września 2024 r. poniżej przedstawię odpowiedzi na 3 pierwsze pytania. Pozostałe zostaną opracowane w kolejnych artykułach.
Kogo dotyczy ustawa o ochronie sygnalistów?
Ustawa nakłada określone obowiązki na podmioty prawne, a należy przez to rozumieć podmioty prywatne lub podmioty publiczne.
Podmiotem prywatnym będzie osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, lub pracodawcę, jeżeli nie są podmiotami publicznymi. Zatem będzie to na przykład przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, ale także spółka, stowarzyszenie, fundacja.
Podmiotem publicznym będzie zaś podmiot wskazany w art. 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524).
Tytułem przykładu można wskazać jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.); inne państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nie chodzi o całe gminy, powiaty, województwa i związki tych jednostek), ale jednostki organizacyjne gminy, powiatu lub województwa, jeżeli ludność gminy, powiatu lub województwa przekracza 10.000.
Kto ma obowiązek wprowadzenia wewnętrznej procedury ochrony sygnalistów?
Najprościej rzecz ujmując obowiązek wprowadzenia wewnętrznej procedury ochrony sygnalistów spoczywa na podmiotach prawnych, na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób. A zatem jeśli na ww. datę w podmiocie prawnym, a zatem zarówno publicznym, jak i prywatnym pracę zarobkową wykonuje 50 i więcej osób – musisz opracować i wprowadzić procedurę.
Czy liczymy tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę?
Nie, ustawa stanowi o osobach, które wykonują pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego, a nie o zatrudnieniu. A zatem będziemy zaliczali także osoby wykonujące pracę zarobkową w ramach umów B2B oraz w oparciu o umowę zlecenie (jednakże wyłącznie w sytuacji, jeśli nie zatrudniają do świadczonej pracy innych osób).
Przepis art. 23 ustawy stanowi bowiem, że do liczby 50 osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego wlicza się pracowników w przeliczeniu na pełne etaty lub osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia.
Jak liczyć etaty ? Przykład.
Załóżmy, że pracodawca zatrudnia 30 pracowników na pełen etat, 15 pracowników na ½ etatu i 30 pracowników na ¼ to w przeliczeniu na etaty zatrudnia 45 osób (wynika to z: 30+7,5+7,5). Do tego należy doliczyć osoby wykonujące pracę zarobkową na innych podstawach (np. zlecenie, B2B)
WYJĄTKI:
Mimo tego, że na rzecz podmiotu prawnego pracę zarobkową wykonuje mniej niż 50 osób ma on obowiązek wprowadzenia procedury, gdy jest ( zgodnie z art. 23 ust. 3 u.o.s.)
–instytucją obowiązaną na gruncie art. 2 ust. 1 ustawy z 1.03.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – ( ustawa AML)
– podmiotem oferującym usługi oraz produkty finansowe, oraz funkcjonujące na rynkach finansowych np. biura rachunkowe, centra usług wspólnych, niektórzy radcowie prawni, adwokaci.
ZATEM UWAGA!
Próg zatrudnienia nie ma zastosowania do podmiotów, które są zobowiązane wdrożyć procedurę zgłaszania naruszeń prawa na podstawie osobnych przepisów, niezależnie od liczby osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego.
Podsumowanie
Jeśli nie wiesz, czy musisz stworzyć procedurę ochrony sygnalistów, napisz do mnie, a chętnie rozwieję Twoje wątpliwości. Pamiętaj, że ustawa zacznie obowiązywać już od 25 września 2024 r., więc jeszcze jest czas na przygotowanie odpowiednich dokumentów.
Zobacz moje kolejne artykuły związane z ochroną sygnalistów:
Potrzebujesz pomocy w stworzeniu procedury ochrony sygnalistów? Chcesz wprowadzić ją w swojej firmie? Skontaktuj się ze mną!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej zapraszam do Kancelarii w Koszalinie. Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka w Koszalinie świadczy usługi stacjonarnie w siedzibie firmy w Koszalinie, a po wcześniejszym opłaceniu zlecenia także online - e-mailowo, telefonicznie bądź za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość.
Radca prawny Agata Gąsecka przeanalizuje Twoją sprawę i udzieli porady prawnej, a także wskaże dalsze kroki prawne i możliwości działania. Radca prawny Agata Gąsecka udziela porad prawnych w zakresie stosowania ustawy o sygnalistach, tworzenia procedury ochrony sygnalistów oraz tworzy niezbędne dokumenty do wdrożenia procedur w Twojej firmie.
Umów się na poradę prawną - 789-145 -897 !
Materiał ma charakter edukacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania indywidualne porady prawnej i analizy sprawy należy umówić się na konsultacje pod numerem telefonu: 789-145-897 bądź e-mailowo: