Jak zastrzec w umowie karę umowną?
Zgodnie z art. 483 k.c.można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna) (§1). Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.
W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.
Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.(art.484 k.c.)
7 rzeczy, które musisz wiedzieć o karze umownej
- Zastrzegamy karę umowną za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia niepieniężnego.
- Stanowi ona formę zabezpieczenie interesów dane strony umowy np. terminowego wykonania danego etapu prac, dokonania robót dodatkowych, naprawczych itp.
- Nie jest zależna od wystąpienia szkody - w uchwale Sądu Najwyższego (7) z 6.11.2003 r., III CZP 61/03, OSNC 2004/5, poz. 69, sąd uniezależnił obowiązek zapłaty kary umownej od wystąpienia szkody, a uchwale nadał moc zasady prawnej. Tym samym zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody.
- Kara umowna powinna być wyrażona w pieniądzu.
- Warto zastrzec w umowie klauzulę, że strony mają możliwość dochodzenia odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary umownej, ponieważ to istotne w sytuacji, gdy rzeczywista szkoda jest znacznie wyższa od wysokości przewidzianej kary.
- Kara umowna można miarkować, tzn. strona umowy może żądać zmniejszenia kary umownej w dwóch przypadkach:
-
-
jeżeli zobowiązanie zostało wykonane w znacznej części,
-
gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.
-
Zgodnie z wyrokiem SN z 25.03.2011 r., IV CSK 401/10, LEX nr 1108517, powołany przepis wyczerpująco określa przesłanki, które mogą stanowić podstawę miarkowania kary umownej, w szczególności nie uzależnia w żaden sposób możliwości obniżenia kary umownej od przyjętego przez strony sposobu określenia jej wysokości.
-
w umowie nie można wyłączyć uprawnienia drugiej strony do żądania obniżenia kary umownej z przyczyn wskazanych w art. 484 § 2 k.c. Takie zastrzeżenie należy traktować jako bezskuteczne.
Jak może wyglądać przykładowe postanowienie umowne?
1. Zamawiającemu przysługują uprawnienia do żądania od Wykonawcy kar umownych:
a) za nieterminowe wykonanie przedmiotu umowy przez Wykonawcę – w wysokości 10% wynagrodzenia umownego netto określonego w §2;
b) za nieterminowe lub niewłaściwe usunięcie wad – w wysokości 0,1% wynagrodzenia umownego netto określonego w §2 za każdy dzień opóźnienia;
c) za odstąpienie od umowy przez którąkolwiek ze stron z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy– w wysokości 20 % wynagrodzenia umownego netto określonego w §2 ;
2. Zastrzeżone kary umowne nie wyłączają możliwości dochodzenia odszkodowania przenoszącego wysokość kar umownych na zasadach ogólnych określonych w kodeksie cywilnym.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej, a ma jedynie charakter edukacyjny i informacyjny.
Stan prawny: 8.07.2023 r.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej bądź mają problem prawny, który wymaga konsultacji zapraszam do Kancelarii w Koszalinie. Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka w Koszalinie świadczy usługi stacjonarnie w siedzibie firmy w Koszalinie, a po wcześniejszym opłaceniu zlecenia także online - e-mailowo, telefonicznie bądź za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Radca prawny Agata Gąsecka przeanalizuje Państwa sprawę i udzieli porady prawnej, a także wskaże dalsze kroki prawne i możliwości działania. Zakres usług dostępny jest pod tym likiem - https://agatagasecka.pl/zakres-uslug
