Kiedy wnukom należy się zachowek?
Kwestie związane z dziedziczeniem i zachowkiem są często omawiane w kontekście postępowania spadkowego i jego ewentualnych konsekwencji finansowych po stronie spadkobierców. Jednak coraz częściej pojawiają się pytania dotyczące uprawnień wnuków w przypadku niegodności dziedziczenia ich rodziców bądź w innych sytuacjach, gdy spadkobiercy są traktowani tak jakby nie dożyli otwarcia spadku. Czy rzeczywiście wnukom przysługuje zachowek? Czy mogą oni domagać się swoich praw w przypadku niesprawiedliwego rozdziału majątku po dziadkach? Odpowiedź w poniższym artykule.
W pierwszej kolejności przyjrzymy się przepisom.
Zgodnie z art. 991 § 1 KC zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadł przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Z treści § 2 cyt. przepisu wynika, że w pierwszej kolejności zobowiązanym z tytułu zachowku jest spadkobierca. Ale co istotne, jeżeli jednak uprawniony nie może uzyskać od spadkobierców należnego mu zachowku, na podstawie art. 1000 § 1 k.c. odpowiedzialność ponoszą także osoby, które otrzymały od spadkodawcy darowiznę podlegającą doliczeniu do spadku.
A zatem kto jest uprawniony do zachowku?
- zstępnym,
- małżonkowi
- oraz rodzicom spadkodawcy
--------którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Zachowek dla dziecka/ wnuka wydziedziczonego spadkobiercy – czy się należy?
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć sobie na pytanie jakie skutki prawne niesie za sobą wydziedziczenie. W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko co do skutków prawnych w tym zakresie. Zgodnie z nim wydziedziczony nie tylko traci uprawnienie do zachowku (art. 991 § 1 KC), ale także nie może uzyskać przymiotu spadkobiercy ustawowego (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1971 r., III CZP 24/71, OSNC 1972, nr 2, poz. 23; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1975 r., III CZP 14/75, OSNC 1976, nr 2, poz. 28).
A zatem wracając do pytania zadanego na wstępie. Z odpowiedzią przychodzi art. 1011 k.c. zgodnie z którym, zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku. A co to oznacza? Najprościej rzecz ujmując nie tracą oni przymiotu spadkobierców ustawowych i mogą dziedziczyć ten udział spadkowy, który przypadłyby wydziedziczonemu. Można więc wskazać, że skutkiem wydziedziczenia jest pozbawienie osoby wydziedziczonej prawa do zachowku oraz jednoczesne nabycie prawa do zachowku przez zstępnych tej wydziedziczonej osoby. Jest to ich własne prawo do zachowku, nie zaś prawo dziedziczone po wydziedziczonym.
Jeśli wnuki chcą skorzystać ze swojego prawa i domagać się zachowku, muszą podjąć odpowiednie kroki prawne. Pozew o zapłatę o zachowku należy należy odpowiednio przygotować. W związku z tym, że procedura może być skomplikowana i wymagać reprezentacji przez prawnika, zaleca się skorzystanie z porady prawnej w celu właściwego przygotowania i prowadzenia sprawy o zachowek przed sądem.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej bądź mają problem prawny, który wymaga konsultacji zapraszam do Kancelarii w Koszalinie. Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka w Koszalinie świadczy usługi stacjonarnie w siedzibie firmy w Koszalinie, a po wcześniejszym opłaceniu zlecenia także online - e-mailowo, telefonicznie bądź za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Radca prawny Agata Gąsecka przeanalizuje Państwa sprawę i udzieli porady prawnej, a także wskaże dalsze kroki prawne i możliwości działania. Radca prawny Agata Gąsecka udziela porad prawnych i świadczy usługi reprezentacji przed sądem w zakresie nabycia spadku, działu spadku, dochodzenia roszczeń, w tym zapłaty zachowku i sporządzenia pozwu o zachowek.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania indywidualne porady prawnej i analizy sprawy należy umówić się na konsultacje pod numerem telefonu: 789-145-897 bądź e-mailowo: