Jak otrzymać zwrot nakładów poniesionych z majątku osobistego na majątek wspólny?
Niejednokrotnie zdarza się tak, że środki pieniężne zgromadzone przed ślubem służą do zakupu składników majątkowych, które następnie wchodzą w skład majątku wspólnego. Małżonkowie kupują różne rzeczy, mające docelowo służyć im obojgu. Problem pojawia się gdy dochodzi do rozstania, a w konsekwencji do rozwodu. Pojawia się pytanie co w przypadku gdy małżonek poczynił nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny? Czy ma prawo do zwrotu tych nakładów w przypadku rozwodu lub innych sytuacji?
Czym są nakłady i wydatki na majątek?
Jak wskazuje B. Kubica [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2021, art. 45. „ Powszechnie przyjmuje się w nauce, że nakładami są koszty poniesione na zachowanie, eksploatację lub ulepszenie rzeczy już istniejącej w majątku. Z kolei wydatkami są koszty związane z nabyciem danego przedmiotu (…). Źródłem wydatków i nakładów podlegających rozliczeniu mogą być zarówno czynność prawna, jak i działanie faktyczne.”
Podstawa prawna rozliczenia nakładów małżonków - zwrot nakładów
Podstawę żądania przez każdego z małżonków rozliczenia w postępowaniu o podział majątku wspólnego zwrotu wydatków, (tj. kosztów związanych z pozyskaniem rzeczy, których rozliczenia w istocie dotyczy skarga) i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny, za wyjątkiem zużytych na zaspokojenie potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności, stanowi art. 45 § 1 zdanie drugie i § 2 k.r.o.
Co nie podlega uwzględnieniu?
- zwrot wydatków i nakładów na przedmioty majątkowe przynoszące dochód.
- zwrot wydatków i nakładów, które zostały zużyte w celu zaspokajania potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Jak dochodzić zwrotu nakładów?
Zasadą jest, że rozliczeń z wydatków i nakładów dokonuje się w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Podział może być także umowny. Paragraf §2 art. 45 k.r.o. wprowadza wyjątek od tej reguły – sąd może nakazać wcześniejszy zwrot nakładów, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. ( także w okresie trwania wspólności ustawowej).
Z uwagi na złożoność kwestii prawnych związanych z tym tematem, zawsze zaleca się skonsultowanie się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w sprawach rodziny i podziałach majątku. Radca prawny może pomóc w zrozumieniu praw i obowiązków oraz reprezentować interesy klienta w procesie sądowym.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z 28.06.2017 r. I C CNP 62/16 rozpatrywał kwestię rozliczenia poniesionych nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny i wskazał, że: "W stanie faktycznym ustalonym przez Sąd drugiej instancji, wnioskodawca dokonał nakładu ze swojego majątku osobistego, pochodzącego z darowizny, uczynionej na jego rzecz przez matkę, na majątek wspólny pokrywając 1/2 ceny nabycia dwóch działek. Strony były zgodne co do tego, że wartość każdej z działek w chwili orzekania wynosiła 62 500 zł, w związku z tym Sąd Okręgowy przyjął dla potrzeb określenia spłaty należnej wnioskodawcy od uczestniczki, że wartość tego nakładu odpowiada obecnie kwocie 62 500 zł. Natomiast łączną wartość nakładów wnioskodawcy, z uwzględnieniem nakładu na pokrycie ceny działek (według cen z daty jego dokonania) ustalił na kwotę 48 820 zł. Jednocześnie przyznał każdemu z byłych małżonków na wyłączną własność jedną działkę o aktualnej wartości 62 500 zł każda. Wartość majątku wspólnego ustalił na kwotę 135 505,90 zł, wnioskodawcy przyznał składniki majątkowe o wartości 68 930,47 zł, a uczestniczce o wartości 66 575,43 zł i zasądził na rzecz uczestniczki dopłatę w kwocie 1177,52 zł oraz zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 65 955 zł tytułem zwrotu nakładów. W ten sposób wnioskodawca otrzymał połowę majątku i zwrot całości nakładu kosztem uczestniczki, zamiast 1/2 nakładu w kwocie 31 500 zł. Nakład zwiększył bowiem majątek uczestniczki jedynie o taką kwotę. Uczestnik, który dokonał nakładu, a któremu nie został przyznany przedmiot majątkowy o zwiększonej w podany sposób wartości powinien otrzymać zwrot całości nakładu, jednak taki stan rzeczy w sprawie nie wystąpił. Zaskarżone postanowienie w zakresie podwyższającym kwotę tytułem zwrotu przez uczestniczkę nakładów na rzecz wnioskodawcy ponad 34 705 zł rażąco narusza art. 45 § 1 k.r.o. i przez jego wydanie została wyrządzona uczestniczce szkoda. "
Niewątpliwie domaganie się zwrotu nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny to skomplikowana kwestia prawna. Wymaga uwzględnienia wielu czynników oraz dokładnej analizy materiału dowodowego. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże podjąć odpowiednie kroki w obronie swoich interesów prawnych.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej bądź mają problem prawny, który wymaga konsultacji zapraszam do Kancelarii w Koszalinie. Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka w Koszalinie świadczy usługi stacjonarnie w siedzibie firmy w Koszalinie, a po wcześniejszym opłaceniu zlecenia także online - e-mailowo, telefonicznie bądź za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość.
Radca prawny Agata Gąsecka przeanalizuje Państwa sprawę i udzieli porady prawnej, a także wskaże dalsze kroki prawne i możliwości działania. Radca prawny Agata Gąsecka udziela porad prawnych w zakresie postępowania rozwodowego, podziału majątku, separacji, ustalenia rozdzielności majątkowej, alimentów na byłego małżonka czy zaspokajania potrzeb rodziny.
Materiał ma charakter edukacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania indywidualne porady prawnej i analizy sprawy należy umówić się na konsultacje pod numerem telefonu: 789-145-897 bądź e-mailowo: