Instytucja wydziedziczenia została uregulowana w art. 1008 - 1011 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.), zaś art. 928 – 930 k.c. regulują kwestie związane z uznaniem za niegodnego dziedziczenia.
Niegodność a wydziedziczenie - co je łączy, a co różni?
Zarówno instytucja niegodności, jak i wydziedziczenia mają wspólny cel usuniecie z kręgu spadkobierców określonych osób, które dopuściły się jakiegoś niewłaściwego zachowania względem spadkodawcy.
Podstawowa różnica polega zaś na tym, że wydziedziczenie wymaga tego, aby spadkodawca wyraził swoją wolę składając odpowiednie oświadczenie. Jeśli chodzi o pojęcie niegodności to wynika ono bezpośrednio z kodeksu i może być stwierdzona wyłącznie orzeczeniem sądu.
Wydziedziczenie – najważniejsze informacje
-
co do zasady oznacza pozbawienie danej osoby prawa do zachowku
-
wymaga wskazania przez spadkodawcę przyczyny wydziedziczenia
Tu należy wskazać, że Spadkodawca może w testamencie pozbawić określone osoby tzn. zstępnych, małżonka i rodziców zachowku prawa do zachowku, jeżeli dana osoba:
-
wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
-
dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
-
uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
-
nie jest możliwe zrzeczenie się prawa do dziedziczenia
-
jeśli spadkodawca przebaczył spadkobiercy (art. 1010 k.c.) wydziedziczenie nie jest możliwe.
Uznanie za niegodnego dziedziczenia – wiedza w pigułce
-
za niegodnego dziedziczenia można uznać spadkobiercę, który:
-
dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
-
podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
-
umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
-
spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku
-
żądanie uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia sąd rozpoznaje w procesie (uchw. SN z dnia 26 lutego 1968 r., III CZP 101/67, OSNCP 1968, nr 12, poz. 203),
-
skutki niegodności dotyczą wyłącznie samego niegodnego i nie rozciągają się na jego zstępnych
-
spadkobierca uznany za niegodnego nie ma prawa do zachowku, zapisu zwykłego (art. 972 w zw. z art. 928 k.c.), traci zapis windykacyjny (art. 9815 w zw. z art. 928 k.c.).
-
uznania spadkobiercy za niegodnego może żądać każdy, kto ma w tym interes
-
z żądaniem uznania spadkobiercy za niegodnego można wystąpić w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku.
Stan prawny: 5.01.2023 r.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej bądź mają problem prawny, który wymaga konsultacji zapraszam do Kancelarii w Koszalinie. Kancelaria Radcy Prawnego Agata Gąsecka w Koszalinie świadczy usługi stacjonarnie w siedzibie firmy w Koszalinie, a po wcześniejszym opłaceniu zlecenia także online - e-mailowo, telefonicznie bądź za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Radca prawny Agata Gąsecka przeanalizuje Państwa sprawę i udzieli porady prawnej, a także wskaże dalsze kroki prawne i możliwości działania. Zakres usług dostępny jest pod tym likiem - https://agatagasecka.pl/zakres-uslug
